Merkezi ve bireysel ısıtma sistemlerinin performansı, kullanılan ekipmana, yalıtıma, havalandırmaya ve sıcaklık düzenlemesine bağlıdır.
Isıtma sistemleri verimliliği – ve dolayısıyla maliyeti -, üretebileceği termal enerjiye karşı tüketilen birincil enerji ile ölçülür ve yüzde olarak ifade edilir. Bu yüzde ne kadar yüksekse, sistemin enerji verimliliği o kadar yüksek olur.
Merkezi ve Bireysel Isıtma Sistemleri
Isıtma sistemleri, tüm ev/apartman daireleri için merkezi bir ısı kaynağıyla sağlanabilir veya bağımsız kombi ve radyatörler kullanılarak merkezi olmayan şekilde sağlanabilir.
Merkezi Isıtma Sistemi Nedir?
Yüksek ısı ihtiyacına sahip projelerde, bir noktaya kurulan ısı merkezleri ile tüm sistemin ısıtma ve sıcak su ihtiyacının karşılanmasını sağlayan sistemlere Merkezi Isıtma Sistemleri denmektedir.
Günümüzde toplam inşaat alanı 2000 m2 üzeri olan projelerde, yönetmelik gereği Merkezi Isıtma Sistemlerine geçiş yapmak zorunludur. Tüm kat maliklerinin, eksiksiz kabulü ile ancak bireysel sistemlere dönüş yapılabilir.
Son yıllarda yaygınlaşmış olan yoğuşmalı ve kaskad sistemler ile birden çok küçük kazan, dış ortam koşullarını ölçen sensörler ile paralel ve sıra ile çalıştırılabilmektedir. Bu sistemler ciddi yakıt tasarrufu sağlayan, çevre dostu uzun ömürlü, konforlu sistemler olarak günümüz projelerinde yerini almıştır.
Bireysel Isıtma Sistemi Nedir?
Daire/ ev içinde yaşayan bireylerin ısıyı ayarlayabildikleri, merkezi sisteme bağlı olmayan özel ısıtma sistemleridir. Su kombide ısınarak evin içinde bulunan tüm radyatörlere yayılır ve konutun ısınmasını sağlar, ek olarak içindeki eşanjör sayesinde sıcak su üretimini de sağlamaktadır.
Merkezi Isıtmada Kullanılacak Ürünler Nelerdir?
Genellikle merkezi ısıtma sistemlerinde kullanılan kaskad sistemi ve radyatör sistemidir. Tekli kazan sistemleri, masraflı ve yedeksiz olduğu için bazı konutlarda kaskad (çoklu) yoğuşmalı duvar tipi sistem tercih edilebilir.
Merkezi ısıtma, genel olarak soğuk iklimlerdeki site tarzı apartman ve kamu binalarında kullanılır. Kazanlar ısıtılmış akışkanın dağıtımı için boru tesisatı ve ısıyı ortam havasına yollamak için radyatörler içerir. Tüm sistemler, bütün radyatörlere ısının ulaşması için sistemde suyun dolaşımını sağlayan pompalara sahiptir.
Isınan su, serpantinli su depolama tankları yardımı ile kullanım sıcak suyu oluşturulmasını da sağlar. Bu serpantinli tanklara sıcak su boyleri denir.
Isınan su, eşanjörler içinden geçerek farklı basınç, farklı sıvı gibi özellikteki zonların da ısıtılmasını sağlar.
Hava kullanılan sistemlerde, hava, kanal sistemleri boyunca dolaştırılır. Kanal sistemi, klima ve soğutma içinde kullanılabilir. Ayrıca havayı filtrelerden geçirerek temizleyebilir. Isıtma ürünleri (kanallar ve radyatörler) ısı kaybının en fazla olduğu bölüme yerleştirilmelidir. Isıtma sistemleri en iyi verimi vermesi için iyi bir yalıtım yapmakta önemlidir.
Bireysel Isıtmada Kullanılacak Ürünler Nelerdir?
Bireysel ısıtma sisteminde kullanılan sistemler çok çeşitlidir. Doğal gaz sobası, kat kaloriferleri, petekler, kombiler, klimalar, şömineler, sobalar, termosifonlar, şofbenler şeklinde çeşitlendirilir. En önemli bireysel ısıtma sistemi, duvar tipi kazanlar (küçük kapasiteli) yani kombilerdir. Kullanımı kolay olması sebebiyle kombiler günümüzde en çok tercih edilen bireysel ısıtma sistemidir. Kombiler konvansiyonel ve yoğuşmalı olarak ikiye ayrılırlar. Bu kombiler kullanım olarak hemen hemen aynıdır fakat teknikleri farklıdır. Kombi kullanımı hem sıcak su hem de ısınma için oldukça mantıklı olmaktadır. Bireysel ısıtmada kendi evinizin ısısını ve sıcak su sıcaklığını ayarlayabilirsiniz.
Merkezi Isıtmanın Avantajları
Merkezi ısıtmanın en büyük avantajı doğalgaz tasarrufudur. Bu tasarrufla birlikte daha ekonomik ömrünün uzun olmasıdır. Çok kazançlı sistemlerde yedekleme yapılarak işletme sürekliliği sağlanabilir. Merkezi sistemde yüzde 25 daha az gaz yakılır. Bu sistem özellikle yüksek katlı binalarda kullanılır. Isınan havanın yukarı çıkmasından dolayı alt kattaki bir ailenin yukarı kattaki aileye oranla daha fazla doğalgaz kullanması gerekir. Bu sistemin amacı tüm binaya eşit derecede ısı vermesini sağlamaktadır. Bu nedenle hem enerji verimliliği hemde ekonomik açıdan oldukça önemlidir. Ortalama %5 enerji payıyla sıcaklığın değişmesini sağlamaktadır. Bu da ne kadar az enerji tüketildiğini gösterir. Gerekli olan ısıya termostatik vanalar sayesinde rahatlıkla ulaşılır. İşletme, arıza bakım gibi işlemler apartman yöneticisi tarafından kazan dairesinde halledilir. Bireysel ısıtmaya göre kombinin evde değil kazan dairesinde olması çok önemlidir. Olası kombiden sızan bir gaz kaçağına göre daha az tehlikeli bir konumdadır.
Bireysel Isıtmanın Avantajları
Bireysel ısıtmanın en büyük avantajı uygun maliyeti ve bireysel faturalandırma olacağı için kişi enerji tasarrufu konusundan daha hassas davranabilir. Kullanılmadığı zamanlarda yakıt parası ödenmemesi nedeniyle daha ekonomik olabilir. Isıtma sorunlarında oluşabilecek problemlerde merkezi sistemdeki gibi bir dairenin diğer daire oranla daha fazla ısınmasında aynı yakıt parası ödenmez. Bakımı ve onarımı bireysel şekilde çözüme kavuşturulabilir. Sistemdeki sorunlar daire sahibinin insiyatifinde daha hızlı gerçekleşebilir. Bakım ve onarım takibini kendi yapabilir. Üretim ve dağıtım her dairenin içinde şahsi kullanım olduğundan dolayı ısı kayıpları çok yüksek değildir. İstenilen sıcaklıkta istenilen zamanda ısınma ihtiyacını ve sıcak su ihtiyacını sağlar. Kombi ülkemizde en çok kullanılan bireysel ısıtma sistemidir. Tüm sistem kendi ekonomik ve yaşam koşullarına göre ayarlanabilir. Cihaz markası ve cihaz seçimi gibi seçimler kendisi tarafından yapılır. Isının dağıtımı aynı daire içerisinde olması, merkezi sistemlerde olduğu gibi kollektörde ve kolonlarda hidrolik dengeleme (balanslama) kayıpları yoktur. Kazan dairesine gerek kalmaz.
Merkezi Isıtmanın Kullanım Alanları
Yapı ruhsatında kullanım alanı 2000 metrekare ve üzeri her yer için merkezi ısıtma sistemi yapılması ve kullanılması zorunludur. Yani ortalama 100 m² alana sahip 20 dairelik bir binanın ısıtma sistemi kombi ile değil, kazan ya da duvar tipi yoğuşmalı kaskad sistemler ile yapılacaktır. Sadece konut veya binalar değil, hastane, büyük iş merkezleri, okul vb için de merkezi ısıtma sistemi kullanılmalıdır. Ülkemizde yüksek katlı binalarda merkezi ısıtma sistemi kullanılmalıdır. Isınmak için daha fazla enerji gerektiğinden enerji israfından kaçınılmalıdır. Yüksek enerji ihtiyacı sebebiyle faturalar yüksek gelebilmektedir. Bu şekilde yüksek fatura ile uğraşmak istemeyenler merkezi ısıtma sistemi olan konutları tercih etmektedir. Ayrıca konutun mantolama, izolasyon ve bina yalıtımı özelliklere sahip olması çok önemlidir.
Bireysel Isıtmanın Kullanım Alanları
Ülkemizde birincil enerji tüketiminde doğalgaz %32.5 ile ilk sıradadır. Doğalgazın bireysel ısıtma sisteminde de birincil enerji kaynağıdır. Bu sebeple sokaktaki doğalgaz genellikle ofisler, küçük apartmanlar ve iş hanları gibi fazla kullanım alanına sahip olmayan konutlarda kullanılır. Bireysel ısıtmanın sağladığı avantajlar dolayısıyla ufak konutlarda kullanılması gereklidir. Yüksek katlı binalardaki gibi ısınmak için pek fazla enerji gerekmediğinden bireysel ısıtma sistemi daha mantıklıdır.
Merkezi ve Bireysel Isıtma Sistemleri Uygulaması Nasıl Gerçekleşir?
Doğalgaz ile çalışan kombinin içinde, yakıt hava ile karıştırılır ve yakılır. Alevler, ısının havaya aktarıldığı metal bir ısı eşanjörünü ısıtır. Hava, “hava kontrol ünitesinin” ısı fanı tarafından ısı eşanjöründen itilir ve ardından ısı eşanjörünün akış aşağı kanal sistemi boyunca zorlanır. Yanma sonucunda ortaya çıkan atıklar baca borusu ile binadan dışarı atılır.
Isı üretecinde ısınan su pompa yardımıyla ısıtma tesisatı içerisinde sirküle edilir. Isıtma sistemi üzerinde bulunan, radyatör – yerden ısıtma – fan coil gibi ısı transfer yüzeylerine ulaşan sıcak su, ısısını bulunduğu ortama aktarır ve ısıtma işlemini gerçekleştirmiş olur.
Radyatörler, isimlerine rağmen, sadece radyan ısı yaymazlar, aslında ısılarının çoğunu konveksiyon yoluyla verirler; Radyatör tarafından ısınan hava doğal olarak yükselir ve buna göre soğuk hava alçalır, bunun sonucunda ısınan hava dolaşır ve odadaki boşluk ısınır.
Tüm sistem merkezi ve bireysel için aynı bazda çalışır. Sadece kontrol ünitelerinin biri kişiseldir, diğeri ise tüm bina içindir. Merkezi ısıtmanın temel avantajı, elektrikten birim başına daha ucuz fiyat alınmasıdır. Üstelik kazanlar gittikçe daha verimli hale getirilmiştir. Tüm bina aynı anda aynı oranda ısıtıldığından sıcak havanın buluşacağı soğuk hava noktaları kısıtlanmış olur ve ısı evde kalır.
Merkezi sistemde evdeki kaynaklardan %27 oranında tasarruf edebilirsiniz. Tüm sistemlerinizin düzenli olarak çalışmasını, verimli enerji sağlamasını tercih ediyorsanız Elma Mühendislik profesoyonellerine danışınız.